За него треба да се напише книга, а не расказ како овој. За него треба да се сними филм, ама тоа во некое друго време, и на некое понормално место. А треба. Затоа што е маестро. И мој машки родител. И генијалец.
Еден од оние хомосапиенси кои само ја потврдуваат тезата дека меѓу генијалноста и лудоста постои само еден мал, многу тенок свилен конец што ги разделува. Мислам на лудоста во онаа нејзина позитивна и духовита смисла.
Татко ми Џамбаз има апсолутен слух. Ако не си чул досега, пријателе мој, што е тоа апсолутен слух, еве ти можност да научиш нешто од моите книги. Тоа е дарба која гените или Господ му ја даваат на еден во милион. И тоа не секоја година, како да е тоа доделување на Оскар, туку еднаш во дваесет, а можеби и во повеќе години. Апсолутен слух, пријателе мој, тоа е врвот на можностите на еден музичар. Тоа е кога го препознаваш точниот тон во звукот на сирената, во ударот на виљушката во кристалната чаша, па дури и во лаењето на маалските кучиња. Тоа е кога музиката можеш да ја видиш, а не само да ја чуеш. Татко ми Џамбаз ја гледа музиката. Може
да види нешто што никој друг освен него не може.
Во времето кога јас бев многу мал, а тој на самиот врв на својата кариера, ми кажа дека апсолутен слух имал и Драган Ѓаконовски – Шпато, првиот музички генијалец кај нас, инаку татко на модерната македонска музика, и идол на татко ми и на целата таа генерација. Потоа Андреј Бељан, еден мулти-талентиран хомосапиенс, кој свиреше неколку инструменти, инаку беше тонски монтажер во радиото, музички илустратор на безброј радиодрами и театарски претстави, несудена пејачка ѕвезда и холивудски актер. На овој список можам да се сетам уште само на Ладислав Палфи, ингениозен ум, совршен клавир-штимер и досега незаменлив корепетитор и клавирист. Свирел партитури прима-виста. Тоа, пријателе мој, значи дека ти ги ставаат нотите за концертот што следува, ти ги гледаш прв пат во животот, ама почнуваш да свириш како тоа да си го пробувал со месеци. Колку што денес пробуваат обичните музичари-смртници. Е, тоа беше Палфи. И ден-денес кога поминувам низ легендарниот ходник во Македонската опера и балет, очекувам од некоја страна да се појави чичко Палфи, со куп партитури под мишка, како ти пожелува „добар ден“ и влегува на проба.
И на други не можам да се сетам. Сигурно дека ги имало. Ги има и денес. Ама сè повеќе затворени во себе и обесправени и несреќни поради својата генијалност.
Е, татко ми Џамбаз ги доживеа и едното и другото. И она блескавото време, а и ова сегашново невреме. Неговата генијалност е и во тоа што тој вешто успева да ги преживее и двете. Е, затоа е маестро. И луѓето цел живот го викаат маестро. И тој сака кога луѓето го викаат маестро. Маестро го викаат и сите можни скопски пазарџии, неговите секојдневни пријатели од полупразните тезги. Маестро го викаат дури и оние меѓу нив што му продаваат стока со попуст, ама и со поминат рок, а тој утредента во знак на благодарност, на истите им носи сто грама кафе.
И знаеш што, пријателе мој? Нема заебанција со гените.
И дедо ми Методија бил малку генијален. Математичар пар екселанс, кој само погрешно ја имал пресметано количината на алкохол внесена во себе. Звучи познато? Неговиот татко, мојот прадедо Санде, стрелан за погрешни идеи во дваесеттите години на минатиот век, кој замисли, пријателе мој, му бил личен курир на Гоце Делчев, и поради тоа бил осуден на 101 година турски зандани.
Нема заебанција со гените, пријателе.
Во зборување сум цел на татко ми. Само што јас понекогаш престанувам со зборување. Тој не.
Што и да го прашаш, тој започнува од многу одамна. Кога е добро расположен, сеќавањата му почнуваат од седумдесет и некоја. А ако е по малку меланхоличен и тажен, тогаш се враќа во четириесеттите. Директно во неговото детство поминато во Штип, па во Белград, на неговите студентски денови на Музичката академија. Па за неговите почетоци во Скопје, во радиото, работата со оркестарот, дружбата со Шпато, фестивалските успеси, а најмногу за мајка ми Анче.